Firma F-Secure, dostawca rozwiązań z zakresu cyberbezpieczeństwa, przeprowadziła badanie dotyczące postprawdy. Według raportu internauci określający swoje poglądy jako lewicowe najczęściej udostępniają w mediach społecznościowych niesprawdzone informacje (35%) – tuż za nimi są jednak zarówno zwolennicy prawicy (32%), jak i centrum (28%). Publikowanie w sieci memów i dowcipów bez sprawdzenia, czy zawierają prawdziwe treści, to domena lewicowców (64%). Ponad połowa osób, które je udostępniają (51%) to internauci o poglądach centrowych, a najmniej skora do żartowania bez weryfikacji jest prawica, która stanowi 47%.
Niepotwierdzone wykresy najczęściej udostępnia centrum (53%), lewica w tym przypadku to 39%, a prawica – 34%. Informacje o politykach, które nie były weryfikowane, publikują w znacznej mierze osoby o poglądach centrowych (54%), robi tak również 48% zwolenników lewicy oraz 39% należących do prawicy. Ponad jedna trzecia internautów bez względu na poglądy polityczne udostępnia niezweryfikowane informacje o wydarzeniach.
– Rezultat badań to dla nas niemałe zaskoczenie. Udało się zdobyć dane na temat rodzaju informacji udostępnianych przez polskich internautów i zestawić je z ich poglądami politycznymi. W przeciwieństwie do badania przeprowadzonego w USA[1], w Polsce rodzaj publikowanych „fake newsów” nie jest aż tak mocno powiązany z poglądami. Robią to niemal w takim samym stopniu osoby o różnych poglądach. Widać jednak pewne trendy, np. lewica chętniej udostępnia memy, a centrowcy upodobali sobie niepotwierdzone wykresy i liczby – mówi Karolina Małagocka, ekspert ds. prywatności w firmie F-Secure.
Kto przyznaje się do poglądów?
Spośród badanych internautów zaledwie jedna piąta (19%) opublikowała w sieci w ciągu roku informacje na temat swoich poglądów politycznych. Zdecydowanie częściej robili to mężczyźni (25%) aniżeli kobiety (14%) i aż jedną trzecią stanowiły osoby w wieku 36–45 lat. Najmniej chętnie podchodzą do obnoszenia się z kwestiami politycznymi osoby młode – zaledwie 10% stanowił przedział wiekowy 15-24 lata. Do upodobań politycznych najczęściej przyznaje się lewica (27%), następnie centrum (26%), a najrzadziej robią to osoby o poglądach prawicowych (23%).
Jak zatrzymać efekt postprawdy?
Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się nieprawdziwych treści w internecie, warto przestrzegać kilku podstawowych zasad i zweryfikować rzetelność informacji, które chcemy przekazać dalej.
– Przed udostępnieniem informacji w internecie warto poświęcić kilka minut, aby sprawdzić, czy jest ona prawdziwa. Między innymi możemy zweryfikować rzetelność domeny, która opublikowała newsa (czy jest to oficjalny serwis) oraz uzyskać szczegóły odnośnie redakcji lub autora. Warto poszukać, czy informacja pojawiała się już na innych portalach. Jeżeli news jest prawdziwy, to zapewne opublikowałyby go wiodące serwisy informacyjne. Jeżeli go tam nie ma, to lepiej nie ulegać emocjom i dobrze zastanowić się nad przekazaniem informacji dalej – radzi dr Anna Miotk z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
Źródło:
Na podstawie badania F-Secure przeprowadzonego w kwietniu 2017 roku na próbie 600 osób – internautów, którzy w ciągu roku udostępnili przynajmniej jedną informację. Wywiady online na panelu (CAWI). Celem badania było określenie postaw i przekonań użytkowników internetu na temat fałszywych informacji.
[1] Social Media and Fake News in the 2016 Election, Hunt Allcott and Matthew Gentzkow