Ustawianie projektora przed prezentacją lub seansem filmowym wydaje się być prostym zadaniem, jednak po włączeniu urządzenia często okazuje się, że obraz jest zniekształcony. W niektórych sytuacjach wystarczy przestawić projektor, a w pozostałych skorzystać z funkcji korekcji geometrii obrazu. Trapezowe zniekształcenie obrazu powstaje w sytuacji, gdy projektor nie znajduje się dokładnie naprzeciwko ekranu, na którym wyświetlany będzie obraz. Może być umieszczony pod kątem, nieco niżej lub wyżej ekranu, z jego lewej albo prawej strony. Dlatego wyróżnia się zniekształcenia w osi pionowej oraz poziomej, przy czym mogą one występować jednocześnie.
Najczęściej spotykanym typem jest zniekształcenie trapezowe pionowe, spowodowane umieszczeniem projektora pod kątem, poniżej ekranu, np. na nierównym stole. Wtedy górna krawędź obrazu jest dłuższa, niż niższa krawędź. Taki obraz swoim kształtem przypomina trapez, stąd wzięła się nazwa dla tego zjawiska.
Najprostszym i najlepszym rozwiązaniem jest poprawne ustawienie projektora – na równej, płaskiej powierzchni, prostopadle do ekranu. Ważna jest też wysokość, na jakiej znajduje się urządzenie. Najlepiej, gdy umieszcza się je na poziomie środka ekranu. Wtedy wyświetlany obraz ma prostokątny kształt. Niestety, w erze mobilnych projektorów, rzadko zdarza się, że urządzenie można ustawić zgodnie z powyższymi zasadami. Z pomocą przychodzą technologie i funkcje, opracowane przez producentów projektorów – głównie korekcja trapezowa.
Cyfrowa korekcja trapezowa
Korekcja trapezowa to funkcja, która umożliwia przywrócenie zniekształconemu obrazowi kształtu najbardziej zbliżonego do prostokąta. Dzieje się to poprzez stosowanie specjalnego algorytmu skalującego, który w czasie rzeczywistym zmienia kształt obrazu w zależności od wybranych ustawień. Konfiguracja odbywa się poprzez menu ekranowe, za pomocą przycisków na urządzeniu lub pilocie zdalnego sterowania. Działanie algorytmu opiera się w uproszczeniu na rozciąganiu byt krótkiej krawędzi ekranu i kompresowaniu zbyt długiej, poprzez usuwanie i kopiowanie pojedynczych pikseli. Zniekształcenie zostaje zniwelowane, jednak dzieje się to kosztem niższej jakości obrazu, widocznej szczególnie przy krawędziach.
Co ciekawe, korekcja trapezowa może również przebiegać automatycznie, bez potrzeby ręcznej konfiguracji. Ten wariant występuje głównie w droższych projektorach. Specjalne czujniki, zamontowane wewnątrz obudowy, wykrywają poruszenie urządzenia i po przeprowadzeniu odpowiednich obliczeń, zmieniają kształt obrazu w zależności od kierunku wychylenia. Aby zachować wysoką dokładność, punktem odniesienia jest podłoże. Działanie tej technologii jest bardzo podobne do działania czujników poduszek powietrznych w samochodach.
Funkcja Lens Shift
Funkcja Lens shift działa na nieco innej zasadzie, niż cyfrowa korekcja trapezowa. Specjalny układ, zamontowany wewnątrz urządzenia, pozwala na odpowiednią manipulację obiektywem, tak by “przesunąć” obraz w pionie lub poziomie. Sterowanie odbywa się najczęściej za pomocą pokręteł na obudowie, oddzielnych dla każdej z osi. Projektory korzystające z tej technologii umożliwiają przesuwanie wyświetlanego obrazu w ograniczonym zakresie, bez fizycznego poruszania projektora. Jest to przydatne w sytuacjach, kiedy urządzenie nie znajduje się dokładnie naprzeciwko ekranu, ale prostopadle do niego. Niewątpliwą zaletą tej technologii, względem cyfrowej korekcji trapezowej, jest brak zniekształceń obrazu na krawędziach. Wartość przesunięcia jest podawana w skali procentowej względem długości boków ekranu. Jest to najczęściej około 60% dla płaszczyzny pionowej oraz 40% dla płaszczyzny poziomej. Niestety, Lens Shift to domena drogich projektorów stacjonarnych.
Korzystać, czy nie korzystać?
Mimo tego, że korekcja zniekształceń trapezowych oraz Lens Shift to bardzo przydatne funkcje, to głównym sposobem na zniwelowanie wad geometrycznych obrazu powinno być prawidłowe ustawienie projektora względem ekranu. W kontekście stacjonarnego kina domowego wystarczy odpowiednio zaplanować położenie urządzenia przy projektowaniu salonu. Kieszonkowe modele mają natomiast możliwość przymocowania statywu fotograficznego, który znacznie ułatwia prawidłowe ustawienie projektora. Cyfrowa korekcja trapezowa powinna być używana tylko w awaryjnych sytuacjach.